Ἡ κενοδοξία μολύνει τοὺς ἀνθρώπους, περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη ἁμαρτία.
Ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς λέει : “Ἡ κενοδοξία εἶναι μάταιη ὄχι γιατί ἀγαπάει τὴ δόξα, ἀλλὰ γιατί δὲν ἀγαπάει τὴν ἐκ Θεοῦ δόξα”.
Ἡ κενοδοξία ὑπονομεύει τὰ θεμέλια των μεγαλύτερων ἀρετῶν καὶ ἐνεργεῖ ἔτσι ὥστε αὐτὲς νὰ γκρεμιστοῦν. Μεγάλο καὶ ὕπουλο κακὸ ἡ κενοδοξία.
Ὁ Μέγας Βασίλειος περιγράφει τὸν κενόδοξο κατ’αὐτὸ τὸν τρόπο : “Κενόδοξος εἶναι αὐτὸς ποὺ δοξάζεται μὲ τὸν ἐπίγειο πλοῦτο καὶ φροντίζει γιὰ τὴν ἐφήμερη τιμὴ τῶν ἀνθρώπων, ποὺ πιστεύει στὰ σωματικά του πλεονεκτήματα, ποὺ δίνει δόξα στὸν ἑαυτό του, ὄχι ὅμως αὐτὴ ποὺ ἀνεβάζει στοὺς οὐρανούς, ἀλλὰ αὐτὴ ποὺ ἐγκλωβίζει τὸν ἄνθρωπο στὴ γῆ”.
Ὁ Ἰσίδωρος παραβάλλει τὴν κενοδοξία μὲ τὸ ἄνθος ποὺ ἀνθίζει μόνο γιὰ μιὰ ἡμέρα.
Εὐγένεια εἶναι ἀρετή εύγενικοῦ ἤθους, καλή ἀγωγή τῆς ψυχῆς στόν λόγο καί τίς πράξεις. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα τῆς εὐγένειας εἶναι τό γενναῖο φρόνημα, ἡ ἐλευθερία, ἡ φιλοτιμία, ἡ ἀφθονία, ἡ χάρη, ἡ μεγαλοφροσύνη, ἡ μεγαλοψυχία, ἡ εὐκοσμία, τό θάρρος, ἡ ἀγαθή προαίρεση, ὁ ἄριστος τρόπος, ἡ δικαιοσύνη, ἡ ἀλήθεια.
Εὐγένεια εἶναι ἡ καθ’ὁλοκληρίαν ἀρετή. Εὐγένεια καί ἀρετή εἶναι δύο λέξεις συνώνυμες. Δηλώνουν τό ἕνα καί τό αὐτό νόημα : τήν καλή διαπαιδαγώγηση τῆς ψυχῆς. Ἡ εὐγένεια τῆς ψυχῆς φανερώνει τήν ὁμοίωσή της πρός τή θεία εἰκόνα, τῆς ὁποίας ἡ χάρη καί τό κάλλος ἐκχύθηκαν σ’ αὐτή. Ἡ εὐγένεια εἶναι στ’ ἀλήθεια ἡ ἀνταύγεια τοῦ φωτός τῆς θείας εἰκόνας, πού ἁπλώνεται πάνω στήν ἐνάρετη ψυχή. Ἡ εὐγένεια εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τῆς μυστικῆς χάρης τῆς ἐνάρετης ψυχῆς. Αὐτήν ἀγάπησαν καί ἀναζήτησαν ὅλοι οἱ ἀσκητές τῆς ἀρετῆς καί ὅλοι οἱ σοφοί καί οἱ φιλόσοφοι. Κανείς δέν μπορεῖ νά φέρει τό σεμνό ὄνομα τοῦ ἐνάρετου, τοῦ σοφοῦ ἤ τοῦ φιλόσοφου, δίχως αὐτήν.
Ὁ Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνός λέει γιά τήν εὐγένεια :
“Εὐγένεια εἶναι ἡ τήρηση τῶν ἰδιοτήτων τῆς εἰκόνας καί ἡ ἐξομοίωση μέ το ἀρχέτυπο, ἡ ὁποία πετυχαίνεται μέ τόν λόγο, τήν ἀρετή καί τόν καθαρό πόθο.”
Ὁ δέ Ἁγ.Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέει :
“Μία καί μόνη εὐγένεια ὑπάρχει, τό νά πράττει κανείς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.”
Ἃς διαβάσουμε τι ἔλεγε ὁ Ἅγιος γιὰ τὸν Θεό :
“Ὁ Θεὸς γιὰ μένα εἶναι δόξα, πλοῦτος καὶ καύχημα. Εἶναι τὸ γλυκύτατο καὶ πιὸ εὐχάριστο πράγμα. Εἶναι ἡ φροντίδα καὶ ἐντρύφημά μου. Ἡ ψυχή μου εἶναι δημιούργημα τῆς πνοῆς τοῦ Θεοῦ. Τὸ σῶμα μου εἶναι πλάσμα τοῦ Θεοῦ. Ὁλόκληρος εἶμαι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Θεία χάριτι εἶμαι γένος τοῦ Θεοῦ. Ἀπ’τὸ Θεὸ ἔλαβα τὴν ὕπαρξή μου ἀλλὰ καὶ τὴ δυνατότητα νὰ κινοῦμαι, ν’ἀναπνέω καὶ νὰ μιλάω. Στὸ Θεὸ καθημερινὰ ἐμπιστεύομαι τὸ πνεῦμα μου. Στὸ Θεὸ προσεύχομαι. Ζῶ μὲ τὸ Θεό, δουλεύω καὶ βρίσκομαι μὲ τὸ Θεό. Εἶμαι εὐτυχισμένος μὲ τὸ μεγάλο, ἰσχυρὸ καὶ ζῶντα Θεό, ὁ ὁποῖος εἶναι παροχος βοηθὸς καὶ τελειωτὴς τῶν καλῶν. Εἶναι ἐπόπτης τῶν ὅσων σκέφτομαι, λέω καὶ κάνω. Δέχομαι τὸ Θεὸ ὡς φοβερὸ κριτὴ τῶν ὅσων ἔχω κάνει. Ἔχω Θεὸ ἤπιο καὶ συγχωρητικό, μακρόθυμο καὶ πολυέλεο, σωτήρα καὶ λυτρωτή. Γνωρίζω Θεὸ ποὺ εἶναι ἡ ἀρχὴ τῶν πάντων, ποὺ δίνει τὰ ἀγαθά, ποὺ εἶναι προνοητῆς, ἐπόπτης, πάνσοφος, παντογνώστης, ποὺ γνωρίζει καὶ τὰ μέλλοντα καὶ τὰ παρόντα καὶ τὰ παρελθόντα. Ὑμνῶ, δοξάζω, εὐλογῶ καὶ ὑπερυψώνω τὸν ἀγαθό, ἅγιο, δίκαιο καὶ ἀληθινὸ Θεό”.
Ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό γεννιέται ἀπό εἰλικρινή πίστη, γιατί ὁ ἄνθρωπος πού ὄντως πιστεύει στόν Θεό δέν ἀνέχεται ποτέ νά τήν ἐγκαταλείψει.
Περισσότερο μπορεῖ τό χορτάρι νά ὑπομείνει τό πῦρ τῆς φλόγας, παρά ὁ Διάβολος τή φλόγα τῆς ἀγάπης΄ ἀγάπη ἡ ὁποία εἶναι καλύτερο ὀχυρό ἀπό τεῖχος καί στερεότερη ἀπό διαμάντι.
Ἡ ἀγάπη δέν εἶναι ἀνθρώπινα λόγια καί νοήματα, οὔτε ἀπλά προσφωνήσεις καί χαιρετισμοί, ἀλλά φροντίδα φανερή μέ ἔργα΄ πού σημαίνει νά ἁπαλύνεις τή φτώχεια, νά βοηθᾶς τόν ἀσθενή, νά γλιτώνεις ἀπό τόν κίνδυνο ὅποιον κινδυνεύει, νά συμπαραστέκεσαι στή δύσκολη περίσταση, νά κλαῖς μετά κλεόντων καί να χαίρεσαι μετά χαιρόντων.
Αὐτός πού ἀγαπάει τόν Θεό, ἐπειδή ἔχει ξέχειλη τήν καρδιά του ἀπό τή θεία ἀγάπη, ἀγαπάει τούς ἐχθρούς του, εὐλογεῖ αὐτούς πού τόν καταριοῦνται, φέρεται ὡραῖα σέ ὅσους τόν ἐχθρεύονται καί προσεύχεται γι’ αὐτούς πού τόν μισοῦν καί τόν καταδιώκουν.
Ἡ ἀπόδειξη καί ἡ ἐνέργεια τῆς τέλειας ἀγάπης πρός τόν Θεό, εἶναι ἡ γνήσια ἀγαπητική διάθεση πρός τόν πλησίον. Σέ αὐτό τό γεγονός ἀναγνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχει ἀγάπη. ὁπως Ἐκεῖνος θυσίασε γιά μᾶς τή ζωή Του, ἔτσι κι ἐμεῖς ὀφείλουμε νά διαθέσουμε τή ζωή μας ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν μας.
Ἡ ἀγάπη σκεπάζει πολλές ἀμαρτίες.
Ἡ ἀγάπη εἶναι αὐτή πού θά μᾶς ὁπλίσει μέ παρρησία τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως.
“Περί θείας ἀγάπης”
Ὦ ! ἀγάπη, τῆς καρδιᾶς μου πλημμύρισμα ! Ὦ ! ἀγάπη, γλυκύτατο τοῦ γλυκυτάτου Ἰησοῦ ὁμοίωμα ! Ὦ ! ἀγάπη, τῶν μαθητῶν τοῦ Κυρίου ἱερότατο ἔμβλημα ! Ὦ ! ἀγάπη, τοῦ πραότατου Ἰησοῦ σύμβολο !
Ἐσύ μέ τόν πόθο σου πλήγωσέ μου τήν καρδιά καί γέμισέ την χρηστότητα και ἀγαθοσύνη. Πλημμύρισέ την μέ ἀγαλλίαση. Ἀνάδειξέ την κατοικητήριο τῆς χάρης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἐσύ πύρωσέ την μέ τή θεία φλόγα σου γιά νά κατακαύσει τά ταπεινά της πάθη, νά τήν ἁγιάσει, ὥστε να στέλνει στόν οὐρανό ἀκατάπαυστη ψαλμωδία.
Ἐσύ πλήρωσε τήν καρδιά μου μέ τόν γλυκασμό τῆς θείας ἀγάπης, ἔτσι ὥστε νά ἀγαπῶ τόν μόνο γλυκύτατο Ἰησοῦ Χριστό καί Κύριό μου καί σ’ Αὐτόν νά αναπέμπω ἀκατάπαυστη ὑμνωδία μ’ὅλη τήν ψυχή μου, τήν καρδιά μου, τή δύναμή μου καί τή διάνοια μου. Ἀμήν.